Wat is een heuristiek en waarom zijn heuristieken belangrijk in het bedrijfsleven

Zoals aangegeven door Duitse psycholoog Gerd Gigerenzer in de krant “Heuristische besluitvorming', is de term heuristiek van Griekse oorsprong, wat 'dienen om uit te vinden of te ontdekken' betekent. Meer precies, een heuristiek is een snelle en nauwkeurige manier om beslissingen te nemen in de echte wereld, die wordt gedreven door onzekerheid.

Aspect	Uitleg
Definitie	Een heuristiek is een mentale snelkoppeling of een vereenvoudigde strategie die individuen gebruiken om oordelen te vellen, beslissingen te nemen of problemen efficiënt op te lossen. Het is een regel of richtlijn die complexe taken vereenvoudigt.
Doel	Het primaire doel van heuristiek is het versnellen van besluitvormings- en probleemoplossende processen door de cognitieve belasting te verminderen. Ze bieden snelle en praktische oplossingen in situaties waarin een diepgaande analyse tijdrovend of onpraktisch kan zijn.
Soorten heuristieken	Er zijn verschillende soorten heuristieken die vaak worden gebruikt: - Beschikbaarheidsheuristiek: Mensen beoordelen de waarschijnlijkheid van gebeurtenissen op basis van hun beschikbaarheid in het geheugen. Als iets gemakkelijker kan worden herinnerd, wordt het als gebruikelijker of waarschijnlijker ervaren. - Representativiteitsheuristiek: Hierbij wordt iets gecategoriseerd op basis van hoe vergelijkbaar het is met een prototype. Als een object of gebeurtenis sterk lijkt op een bekend prototype, wordt het als representatiever beoordeeld. - Verankering en aanpassingsheuristiek: Mensen hebben de neiging om te vertrouwen op initiële informatie (het anker) en zich van daaruit aan te passen bij het maken van oordelen. - Bevredigende heuristiek: In plaats van te zoeken naar de beste oplossing nemen mensen genoegen met een bevredigende oplossing. - Voorkeur voor bevestiging: Mensen zoeken informatie die hun bestaande overtuigingen of beslissingen bevestigt.
VOORDELEN	Heuristieken bieden verschillende voordelen: – Snelheid: ze maken snelle besluitvorming en probleemoplossing mogelijk. – Cognitieve efficiëntie: heuristieken verminderen de mentale inspanning en vereenvoudigen complexe taken. – Aanpassingsvermogen: Ze kunnen in verschillende situaties worden toegepast. – Eenvoud: Heuristieken zijn gemakkelijk te begrijpen en toe te passen.
NADELEN	Ondanks hun voordelen hebben heuristieken beperkingen: – Vooroordelen: ze kunnen leiden tot cognitieve vooroordelen, waardoor beoordelingsfouten ontstaan. – Onnauwkeurigheid: heuristieken leveren mogelijk niet altijd nauwkeurige of optimale oplossingen op. – Oversimplificatie: ze kunnen complexe problemen te simpel maken, wat leidt tot suboptimale beslissingen.
Veelvoorkomende voorbeelden	Alledaagse voorbeelden van heuristieken zijn onder meer: – Het kiezen van de kortste rij bij de kassa van de supermarkt. – Snelle oordelen vellen op basis van eerste indrukken. – Vertrouwen op ervaringen uit het verleden om beslissingen te nemen. – Stereotypen gebruiken om mensen of situaties te beoordelen.
Bij besluitvorming	Heuristieken spelen een belangrijke rol in besluitvormingsprocessen. Ze helpen individuen keuzes te maken in situaties met beperkte tijd en informatie. Ze kunnen echter ook leiden tot vooroordelen, zoals voorkeur voor bevestiging of overmoed.
Bij het oplossen van problemen	Heuristieken vereenvoudigen complexe probleemoplossende taken door ze op te splitsen in beheersbare stappen of door zich te concentreren op de meest relevante informatie. Hoewel dit het proces versnelt, kan het resulteren in suboptimale oplossingen.
Begrensde rationaliteit	Heuristieken zijn nauw verbonden met begrensde rationaliteit, een concept dat suggereert dat individuen beslissingen nemen binnen de grenzen van hun kennis, cognitieve middelen en tijd. Heuristieken worden gebruikt om met deze beperkingen om te gaan.
kritieken	Critici beweren dat heuristieken kunnen leiden tot systematische fouten en irrationele oordelen, vooral wanneer individuen er buitensporig op vertrouwen. Ze leiden misschien niet altijd tot de beste of meest rationele beslissingen.
Verbetering	Om de potentiële nadelen van heuristieken te verzachten, kunnen individuen: – Wees je bewust van cognitieve vooroordelen die verband houden met heuristieken. – Zoek aanvullende informatie en overweeg meerdere perspectieven. – Gebruik heuristieken als uitgangspunt en voer indien nodig een grondigere analyse uit.
Op het gebied van kunstmatige intelligentie	Heuristieken worden ook gebruikt in de kunstmatige intelligentie en de informatica om algoritmen en zoekstrategieën te creëren die problemen efficiënter oplossen. Ze helpen computers beslissingen te nemen en complexe taken te navigeren.

Wat is een heuristiek? Voorbij vooroordelen en de heersende vernauwde visie van de geest

In een document uit 1996 getiteld “Snel en zuinig redeneren: modellen van begrensde rationaliteit” psychologen Gerd Gigerenzer en Daniel G. Goldstein benadrukten:

Mensen en dieren trekken conclusies over de wereld met beperkte tijd en kennis. Daarentegen zijn veel modellen van rationeel gevolgtrekking behandel de geest als een Laplace-demon, uitgerust met onbeperkte tijd, kennis en rekenkracht.

Dit is een heel belangrijk concept om mee te beginnen. Waar moderne psychologen en theoretici van de geest experimenten maken in het laboratorium, zijn die experimenten gebonden aan specifieke scenario's, die in de echte wereld nauwelijks te reproduceren zijn.

Waarom is dat? Het begint allemaal met een enge theory of mind.

Een enge definitie van rationaliteit

Experimenten worden gefabriceerd en vaak gebaseerd op aannames over hoe onze geest werkt. Als een psycholoog bijvoorbeeld rationaliteit bestempelt als het vermogen om te optimaliseren tijdens een besluitvormingsproces (net zoals een machine zou doen), vereist dit dat de geest alle mogelijke informatie verzamelt om tot een logische beslissing te komen.

In de echte wereld worden beslissingen echter genomen met onvolledige informatie, een hoge mate van onzekerheid en weinig tot geen begrip van wat komen gaat. Daarom, wanneer de psycholoog mompelt over het onvermogen van het menselijk brein om statistieken of logica te begrijpen. In de echte wereld betekent dat overleven.

Als overleven betekent dat we wat efficiëntie verliezen of optimalisatie vermijden om massale mislukkingen te voorkomen, werkt onze geest zoals het hoort.

Risico versus onzekerheid

Een ander onderdeel van de conventionele of heersende stroming is het gebrek aan begrip van het domein waarin de menselijke geest opereert. Dat is een belangrijk punt om het verschil tussen risico en onzekerheid te begrijpen.

Risico is berekenbaar

Risico is een concept waar analisten dol op zijn. Waarom? Het is iets dat gemodelleerd kan worden. Dus beperkt tot scenario's met duidelijke regels, zoals games. Je ziet vaak in bedrijfsdeskundigen boeken hoe speltheorie zakenlieden hielp om succesvol te zijn.

Maar dat is een verhaal dat achteraf is bedacht. Speltheorie of je vaardigheden als schaker kunnen je helpen (om indruk op anderen te maken) onder normale omstandigheden (ervan uitgaande dat die bestaan), maar ze zullen je niet veel helpen in de echte wereld. Tenzij je een alternatieve toolbox hebt gemaakt van heuristieken.

Onzekerheid is niet berekenbaar

. financieel analisten evalueren risico's, ze trappen in de val door te denken dat we de echte wereld kunnen begrijpen door deze te modelleren. De moderne benaderingen van ondernemerschap probeer dezelfde logica naar de bedrijfsdeskundigen wereld, met nefaste gevolgen.

Als er een grote variabiliteit in uitkomsten is, is het onmogelijk om model het risico. Als je al een simpele set vuistregels nodig hebt om het worstcasescenario te vermijden, want als dat zich voordoet, zal dat geen risicomodel zijn dat daarbij helpt.

Inderdaad, de gevolgen van een onzeker scenario zijn misschien te slecht voor u om de uitkomst ervan te zien, omdat overleven op het spel staat.

Het modelleren van de echte wereld

Wanneer psychologische experimenten in het laboratorium worden gedaan, begint de psycholoog vaak met een vooropgezet idee van de menselijke geest en werkt ze zich een weg terug om het te bewijzen met een experiment.

Wanneer dat gebeurt, worden experimenten "gefabriceerd" (in veel gevallen onbewust) om een bepaald resultaat te produceren (kortom, vooroordelen zijn meer een domein dat van toepassing is op psychologen dan van leken die te maken hebben met onzekerheid in de echte wereld).

Dit is onlangs op de proppen gekomen met wat a . wordt genoemd Replicatiecrisis, die zoals aangegeven op Wikipedia:

De replicatie crisis (of repliceerbaarheid crisis or reproduceerbaarheidscrisis) is vanaf 2019 een aanhoudende methodologische crisis waarin is vastgesteld dat veel wetenschappelijke studies moeilijk of onmogelijk te repliceren of reproduceren. De replicatiecrisis treft de sociale wetenschappen en geneeskunde het ergst.

Een deel van deze trend is het gebruik van statistische hulpmiddelen die niet geschikt zijn voor real-world analyses, en het feit dat onderzoek soms verandert in een aandachtsgedreven activiteit. Zoals aangegeven door Noah Smith in Bloombergs' "Waarom 'statistische significantie' vaak onbeduidend is:”

In psychologiein geneeskunde, en in sommige gebieden van economie, ontdekken grote en systematische zoekopdrachten dat veel bevindingen in de literatuur onecht zijn. John Ioannidis, hoogleraar geneeskunde en gezondheidsonderzoek aan de Stanford University, gaat zelfs zo ver als: zeggen dat "de meeste gepubliceerde onderzoeksresultaten onjuist zijn", inclusief die in economie. De tendens die onderzoekstijdschriften hebben om iets te publiceren met p-waarden lager dan 5 procent - de willekeurige waarde aangeduid als "statistische significantie" - wordt op grote schaal verdacht als schuldige.

Dit wil natuurlijk niet zeggen dat die experimenten niet geldig zijn. Erger nog, in sommige gevallen dragen ze vanaf het begin aannames over de psyche van de proefpersonen die zelf bevooroordeeld zijn.

Kortom, de vooroordelen waar we het tegenwoordig allemaal over hebben, vooral in de bedrijfsdeskundigen wereld, in werkelijkheid, gemakkelijk kan worden verklaard met een theory of mind die verder gaat dan de conventionele definitie van rationaliteit.

Deze definitie begint door onze geest te beschouwen als een gemakkelijk te misleiden machine, die vanwege zijn overlevingsmechanismen niet meer goed aangepast is aan de moderne tijd. Het kan dus gemakkelijk ten prooi vallen aan tientallen, zo niet honderden vooroordelen die ons dagelijks leven beïnvloeden.

Dat zien we tegenwoordig overal in bedrijfsdeskundigen publicaties enorme lijsten van cognitieve vooroordelen die ons meer 'bewust' maken.

Heuristieken: vuil en snel? Niet echt!

Zoals aangegeven in "Heuristische besluitvorming:”

De doel nauwkeuriger oordelen door informatie te negeren is nieuw. Het gaat verder dan de klassieke veronderstelling dat een heuristiek enige nauwkeurigheid inruilt voor minder inspanning.

Het belangrijkste perspectief waarvoor heuristieken zijn bestudeerd en gecommuniceerd aan een massa bedrijfsdeskundigen publiek is door het feit dat een heuristiek per definitie snel en vies is. Kortom, onze foutgevoelige geest genereert vooroordelen omdat we heuristieken gebruiken die ons efficiëntie opofferden voor snelheid in het licht van een soort la lui mechanisme van de geest.

Volgens deze opvatting kan de geest belangrijke informatie negeren in een op efficiëntie gerichte manier, bijna alsof het optimaliseerde voor rekenkracht.

In werkelijkheid zou de geest hebben geleerd dat het negeren van nutteloze informatie een effectiever overlevingsmechanisme is in die specifieke context. Daarom, focussen op één belangrijk datapunt is veel betrouwbaarder dan het nemen van meer informatie. Dit verandert het paradigma volledig.

Waar een luie geest te veel informatie vermijdt omdat het niet berekenbaar in staat is om het te verwerken (en dus efficiëntie opoffert voor snelheid, bijna alsof het een computer was). In een nieuw paradigma, waarin heuristieken en vuistregels centraal komen te staan als een noodzakelijk filtermechanisme van de geest die leert nutteloze en irrelevante informatie te negeren.

Kortom, het gaat om het resultaat van de actie, niet om het proces en ook niet om de motivatie die het proces aanstuurt.

Belangenverstrengeling, marketing en manipulatie

Nieuwe media hebben bedrijven in staat gesteld om op grote schaal te communiceren. Als deze communicatie goed is gedaan, kunnen we het noemen marketing. Als dat verkeerd wordt gedaan, kunnen we het een belangenverstrengeling of in het slechtste geval manipulatie noemen.

Veel van wat we vooroordelen noemen, zijn dus ook het gevolg van de manier waarop de boodschap voor ons wordt ingekaderd. Kortom, het is alsof je een spel speelt waarbij de ene speler de andere moet misleiden. Terwijl de andere speler de kneepjes van de eerste speler leert, moeten er nieuwe strategieën worden gevonden.

Als er een kloof is tussen de bedrieger en de bedrogen persoon, kan een vooroordeel naar voren komen als een beter vermogen van de bedrieger.

Blind vertrouwen in technologie

Tijdens het plannen van een reis terug naar de stad waar ik woon, dacht ik eraan om de reis uit te stellen vanwege het slechte weer. Terwijl ik mijn GPS raadpleegde die optimaliseert voor kortere routes (niet zeker voor de schoonheid van het landschap of overlevingskansen), riskeerde ik om het einde van de reis onder water te bereiken.

Kortom, de GPS gaf me de tijd naar de bestemming met een beetje vertraging, maar zonder noodzakelijkerwijs te vermelden dat ik er kwam door het risico te lopen overstroomd te worden!

Dit blinde vertrouwen in technologie is niet te wijten aan ons onvermogen om ermee om te gaan. Eerder met de manier waarop deze technologieën worden ingekaderd. Wanneer technologie is gebouwd om te optimaliseren en wanneer deze op de markt wordt gebracht zodat u gelooft dat optimalisatie het belangrijkste is in elke context (optimalisatie werkt in enge, gewone situaties), vertrouwt u er uiteindelijk te veel op.

Het centrale probleem met een twee-systeem denkmodel

Theorieën van psychologen als Kahneman en Tversky zijn centraal komen te staan in de bedrijfsdeskundigen wereld. Het boek Thinking, Fast And Slow is een bedrijfsdeskundigen bijbel en dat is inderdaad geweldig om te lezen.

Maar de aannames die aan deze theorieën ten grondslag liggen, berusten op een hypothetisch optimalisatieproces dat mensen zouden moeten volgen bij het nemen van een beslissing. Zoals aangegeven in de krant "Heuristische besluitvorming:”

Zoals Kahneman (2003) uitlegde in zijn Nobel Memorial Lecture: “Ons onderzoek probeerde een kaart van begrensde rationaliteit te verkrijgen, door de systematische vooroordelen te onderzoeken die de overtuigingen die mensen hebben en de keuzes die ze maken scheiden van de optimale overtuigingen en keuzes die in rationeel-agent modellen”

Deze opvatting zou kunnen beginnen met een verkeerde definitie en interpretatie van begrensde rationaliteit zoals geformuleerd door Simon. Begrensde rationaliteit gaat niet over systematische vooroordelen, het gaat over besluitvorming in de echte wereld, die onvoorspelbaar is.

Snel, zuinig en toch nauwkeurig

Een ander sleutelconcept om te internaliseren om deze alternatieve kijk op begrensde rationaliteit grondig te begrijpen, is het concept van ecologische rationaliteit. Ecologische rationaliteit zoekt naar strategieën die beter passen bij een specifieke omgeving en context.

Het belangrijkste punt hier is dat er geen beste is strategie, of optimalisatie strategie want dat zou niet mogelijk zijn in een grote wereld van onzekerheid.

Daarom zullen de vuistregels die we voor elke omstandigheid kunnen gebruiken, ons helpen voordeel te halen uit de structuur van de omgeving waarin we opereren.

Dus in dit soort besluitvormingsproces is het alsof we een kleine wereld creëren, maar zeer aangepast aan context en omstandigheden, wat het tegenovergestelde is van wat klassieke rationaliteitstheorieën doen, ervan uitgaande dat onze geest in een vacuüm werkt, of in een soort vrije-context-realiteit.

De twee kanten van begrensde rationaliteit

beperkte rationaliteit — Begrensde rationaliteit is een concept dat wordt toegeschreven aan Herbert Simon, een econoom en politicoloog die geïnteresseerd is in besluitvorming en hoe we beslissingen nemen in de echte wereld. Hij geloofde zelfs dat in plaats van te optimaliseren (wat de afgelopen decennia de gangbare opvatting was), mensen volgen wat hij satisficing noemde.

Laten we, op basis van wat we tot nu toe hebben gezegd, nog eens kijken naar het concept van begrensde rationaliteit. Volgens de definitie van zijn vader, Simon, heeft begrensde rationaliteit twee belangrijke kanten:

ecologisch
en cognitief

Het is ecologisch omdat "de geest is aangepast aan echte omgevingen." Daarom neemt de geest aan de ene kant beslissingen op basis van de structuur van de omgeving. En aan de andere kant is er het rekenvermogen van de beslisser (cognitieve kant).

Zoals benadrukt door Gerd Gigerenzer en Wolfgang Gaissmaier in "Heuristische besluitvorming moderne psychologen hebben hun aandacht gericht op de laatste (de cognitieve kant).

Om precies te zijn, de focus op de cognitieve kant heeft geleid tot het misverstand dat, aangezien de menselijke geest een beperkt vermogen heeft om informatie te verwerken, het een reeks onherstelbare vooroordelen produceert.

Een deel van dit misverstand kan worden verklaard door het feit dat die vermoedelijk eenvoudige heuristieken die de geest gebruikt om problemen in de echte wereld op te lossen, niet geavanceerd genoeg zijn om interessant te lijken voor de normen van klassieke rationaliteit.

Het belang van ecologische rationaliteit

Als je eenmaal de andere kant van rationaliteit begrijpt, niet de cognitieve, maar de ecologische, verandert alles.

In ecologische rationaliteit wordt minder-is-meer een krachtige heuristiek om op te vertrouwen in veel van de praktijkscenario's.

Less-is-more gaat over het negeren van signalen die ons niet alleen slechtere besluitvormers maken. Het betekent ook dat na een bepaald punt meer informatie leidt tot slechtere beslissingen, zelfs als de kosten voor het verkrijgen van die informatie nul zijn.

Vooroordelen herdefiniëren

In de conventionele opvatting is een vooroordeel een cognitieve fout die de geest maakt, die te wijten is aan ons gebrek aan begrip van de echte wereld, gedreven door klassieke rationaliteit. In de alternatieve manier om naar begrensde rationaliteit in een besluitvormingsproces te kijken, is het behoeften om vooringenomenheid en flexibiliteit in evenwicht te brengen om in het algemeen een gevolgtrekking te produceren die effectiever is dan een systeem dat helemaal geen vooroordelen heeft!

In dat scenario kan minder informatie, het negeren van een groot deel van de ruisende informatie en het nemen van "bevooroordeelde beslissingen" leiden tot betere besluitvorming.

Een adaptieve toolbox voor ondernemers bouwen

Als je eenmaal alle bovengenoemde principes begrijpt, begin je te sleutelen aan eenvoudige algoritmen, die we heuristieken kunnen noemen, uiterst nuttig voor de zakenman die niet omwille van het complexe denken in de val wil lopen.

De FourWeekMBA analyse en het onderzoek naar deze adaptieve gereedschapskist is net begonnen, en we zullen meer en meer kijken naar een reeks eenvoudige heuristieken om in verschillende contexten te gebruiken, door te beginnen vanaf het moment dat het zinvol is om ze in de eerste plaats te gebruiken.

Er zijn een paar contexten in de bedrijfsdeskundigen wereld waar het verzamelen van meer informatie, data en complexe modellen inderdaad kan helpen een succesvol bedrijf op te bouwen (zoals op operationeel niveau). Maar er zijn veel andere plaatsen (strategie en visie) waar die complexe systemen niet alleen niet werken, maar ook schadelijk zijn.

Omwille van een betere toolbox voor het regisseren van uw bedrijfsdeskundigen in de goede richting, gaan we verder met ons onderzoek!

Casestudies

Herkenningsheuristiek: Dit is een eenvoudige regel: als een van de twee objecten wordt herkend en het andere niet, concludeer dan dat het herkende object de hoogste waarde heeft. waarde met betrekking tot het criterium. Als iemand bijvoorbeeld een stad moet kiezen om te bezoeken en de ene stad wel herkent, maar de andere niet, kan hij of zij de erkende stad kiezen, ervan uitgaande dat deze populairder of belangrijker is.
Take-the-Best-heuristiek: Bij het nemen van een beslissing zet deze heuristiek individuen ertoe aan om de optie te selecteren die het hoogst scoort op het belangrijkste criterium, waarbij alle andere worden genegeerd. Als bijvoorbeeld bij het kiezen van een auto brandstofefficiëntie het belangrijkste criterium is, zou men de auto met de beste brandstofefficiëntie kunnen selecteren zonder rekening te houden met andere factoren zoals prijs of veiligheid.
Bevredigend: Deze term, bedacht door Herbert Simon, betekent het zoeken naar beschikbare opties totdat een aanvaardbaarheidsdrempel is bereikt. Het is het midden tussen genoegen nemen met de eerste aanvaardbare optie en vasthouden aan de best mogelijke optie. Iemand die honger heeft, kan bijvoorbeeld een restaurant kiezen dat 'goed genoeg' is, in plaats van urenlang te zoeken naar het beste restaurant.
Verankering en aanpassing: Bij het nemen van beslissingen vertrekken we vaak van een initiaal waarde (het anker) en pas dan weg van dat anker. Als u bijvoorbeeld over een salaris onderhandelt en de werkgever €50,000 biedt, wordt dat getal het anker. U zou kunnen counteren met €55,000, waarbij u zich aanpast vanaf het oorspronkelijke anker, in plaats van bijvoorbeeld €70,000 te vragen.
Kadereffect: Beslissingen kunnen worden beïnvloed door de manier waarop keuzes worden gepresenteerd. Het is bijvoorbeeld waarschijnlijker dat vlees met het label ‘75% mager’ wordt gekozen dan vlees met het label ‘25% vet’, ook al bedoelen ze hetzelfde.
schenkingseffect: Mensen hebben de neiging dingen te overwaarderen, simpelweg omdat ze ze bezitten. Iemand die bijvoorbeeld een gebruikte auto probeert te verkopen, kan deze hoger prijzen dan de marktprijs waarde gewoon omdat het van hen is.
Standaardeffect: Mensen kiezen eerder voor een standaardoptie als deze beschikbaar is. Dit is de reden waarom bij veel software-installaties bepaalde opties vooraf zijn geselecteerd, of waarom de percentages orgaandonaties hoger zijn in landen met opt-out-systemen.
Verlamming door analyse: Het hebben van te veel informatie kan leiden tot beslissingsverlamming, waarbij het individu overweldigd raakt en moeite heeft om een keuze te maken. Dit is waar de ‘less-is-more’-heuristiek van pas kan komen, waardoor iemand ertoe wordt aangezet een beslissing te nemen op basis van minder, meer kritische factoren.
Escalatie van toewijding: Soms zetten mensen een gedrag of een poging voort als gevolg van eerder geïnvesteerde middelen (tijd, geld of moeite), zelfs als dit niet de beste beslissing is. Het onderkennen van deze vooringenomenheid kan mensen helpen voorkomen dat ze goed geld naar kwaad geld gooien.
Autoriteitsheuristiek: We vertrouwen vaak op het oordeel van experts of gezagsdragers, zelfs als we hun advies niet kritisch hebben geëvalueerd. Iemand zou bijvoorbeeld een artikel omdat een beroemdheid het onderschreef.
Consistentieheuristiek: Mensen geven er de voorkeur aan consistent te zijn in hun houding en keuzes. Als iemand zich publiekelijk engageert voor een doel (zoals afvallen), is de kans groter dat ze zich eraan houden om consistent te blijven met hun belofte.
Contrast-effect: Onze perceptie van een beslissing kan worden gewijzigd op basis van een vergelijking. Als je bijvoorbeeld een shirt voor €100 ziet en vervolgens een soortgelijk shirt voor €50 ziet, lijkt het tweede daarentegen goedkoop.
Stemming en besluitvorming: Onze emotionele toestand kan onze beslissingen beïnvloeden. Als mensen gelukkig zijn, zijn ze wellicht eerder geneigd risico's te nemen. Als u dit onderkent, kunt u ervoor zorgen dat beslissingen niet louter emotiegedreven zijn.

Hoofdzaken:

Heuristieken zijn snelle en nauwkeurige besluitvormingsstrategieën die in de echte wereld worden gebruikt om met onzekerheid en beperkte tijd en kennis om te gaan.
De heersende enge theorie van de geest in traditionele psychologische experimenten leidt tot een enge definitie van rationaliteit, waarbij wordt uitgegaan van onbeperkte tijd, kennis en rekenmogelijkheden.
In de echte wereld worden beslissingen genomen met onvolledige informatie, grote onzekerheid en weinig begrip van toekomstige uitkomsten, wat cruciaal is om te overleven.
De conventionele visie onderscheidt risico (berekenbaar) van onzekerheid (onberekenbaar), maar in onzekere scenario's worden heuristieken betrouwbaarder dan pogingen om te optimaliseren.
Psychologische experimenten kunnen worden beïnvloed door vooropgezette ideeën over hoe de menselijke geest werkt, wat leidt tot de replicatiecrisis waarin veel wetenschappelijke studies moeilijk te reproduceren zijn.
Heuristieken zijn niet alleen snelle en vuile snelkoppelingen, maar kunnen effectieve manieren zijn om beslissingen te nemen in specifieke contexten, volgens het concept van ecologische rationaliteit.
Less-is-more is een belangrijke heuristiek die suggereert dat het negeren van nutteloze informatie kan leiden tot betere besluitvorming in onzekere omgevingen.
Vooroordelen en heuristieken kunnen met elkaar in evenwicht worden gebracht om over het algemeen betere besluitvorming te produceren, waarbij het idee wordt uitgedaagd dat vooroordelen uitsluitend cognitieve fouten zijn.
Het bouwen van een adaptieve toolbox met eenvoudige heuristieken kan ondernemers helpen om op verschillende manieren effectieve beslissingen te nemen bedrijfsdeskundigen contexten.
Blind vertrouwen in technologie kan problematisch zijn, aangezien uitsluitend vertrouwen op optimalisatiegerichte technologieën kan leiden tot suboptimale resultaten in onzekere situaties.
Begrensde rationaliteit heeft twee belangrijke kanten: ecologisch (geest aangepast aan echte omgevingen) en cognitief (rekenvermogen van de besluitvormer).
Het begrijpen van ecologische rationaliteit maakt betere besluitvorming mogelijk door te vertrouwen op heuristieken die geschikt zijn voor specifieke omgevingen en contexten.
De alternatieve kijk op begrensde rationaliteit benadrukt het gebruik van eenvoudige heuristieken als een noodzakelijk filtermechanisme van de geest om nutteloze en irrelevante informatie te negeren.
Het vermogen van de geest om informatie te negeren kan een effectief overlevingsmechanisme zijn en leiden tot betere besluitvorming in onzekere situaties.
Door heuristieken en eenvoudige vuistregels toe te passen, kunnen ondernemers een effectievere besluitvormingsaanpak ontwikkelen in tijden van onzekerheid.
Herkennen van vooroordelen en heuristieken in communicatie en marketing kan manipulatie en belangenverstrengeling helpen voorkomen.
Heuristieken bieden een adaptieve toolbox voor besluitvorming die beter geschikt is voor onzekere omgevingen dan complexe modellen en op optimalisatie gerichte benaderingen.

Lijst met heuristieken

heuristisch	Uitleg	Gevolgen	Preventie strategieën	Wanneer moet u profiteren?	Voorbeelden
Verankering	Vertrouwen op het eerste stukje informatie dat je tegenkomt (het ‘anker’) bij het nemen van beslissingen.	Kan leiden tot bevooroordeelde oordelen als het anker willekeurig is.	Houd rekening met verankeringseffecten en overweeg meerdere ankers.	Stel tijdens onderhandelingen het initiële bod vast.	Een hoge prijs instellen voor een product voordat er korting op wordt gegeven.
Beschikbaarheid	Het beoordelen van de waarschijnlijkheid op basis van het gemak van het herinneren of de beschikbaarheid van gerelateerde voorbeelden in het geheugen.	Het overschatten van de waarschijnlijkheid van gebeurtenissen die meer media-aandacht krijgen.	Wees kritisch op de invloed van de media en zoek diverse informatiebronnen.	Bij het beoordelen van persoonlijke ervaringen.	Geloven in een vliegtuigongeluk komt vaker voor nadat je er op het nieuws over hebt gehoord.
Voorkeur voor bevestiging	Zoeken naar informatie die bestaande overtuigingen bevestigt, terwijl tegenstrijdige informatie wordt genegeerd.	Kan stereotypen versterken en objectieve besluitvorming belemmeren.	Ga actief op zoek naar tegengestelde standpunten en diverse informatiebronnen.	Bij het uitvoeren van onderzoek of het analyseren van gegevens.	Geloven dat een dieet werkt omdat je alleen maar succesverhalen leest.
Verzonken kosten denkfout	Een onderneming voortzetten op basis van eerdere investeringen (bijvoorbeeld tijd, geld), zelfs als dit niet rationeel is.	Dit kan leiden tot verkwistende beslissingen en mislukte projecten in stand houden.	Evalueer beslissingen op basis van toekomstige kosten en baten, niet op investeringen uit het verleden.	Bij de afweging om een project voort te zetten.	In een falend bedrijf blijven om verliezen te ‘goed te maken’.
Achteraf vooringenomenheid	Geloven dat een gebeurtenis voorspelbaar of te verwachten was nadat deze al heeft plaatsgevonden.	Het belemmert het leren van fouten uit het verleden en heeft invloed op de besluitvorming.	Reflecteer op beslissingen zonder het voordeel van inzicht achteraf bij het evalueren van de resultaten.	Tijdens beoordelingen na het project.	Denken dat een beurscrash voorspelbaar was nadat deze heeft plaatsgevonden.
Verliesaversie	Geeft de voorkeur aan het vermijden van verliezen boven het verwerven van gelijkwaardige winsten, wat leidt tot risicoaversie.	Kan leiden tot gemiste kansen en conservatieve besluitvorming.	Herken neigingen tot verliesaversie en beoordeel risico's objectief.	Bij het overwegen van investeringsbeslissingen.	Het vermijden van aandelenbeleggingen uit angst om geld te verliezen.
Overmoed	Het overschatten van iemands capaciteiten, kennis of de nauwkeurigheid van iemands overtuigingen en voorspellingen.	De neiging om iemands eigen capaciteiten of de nauwkeurigheid van iemands overtuigingen en voorspellingen te overschatten.	Moedig kritische zelfevaluatie aan en zoek externe feedback.	Bij het plannen en beoordelen van persoonlijke vaardigheden.	Geloven dat je een betere chauffeur bent dan anderen, ondanks gegevens die het tegendeel bewijzen.
Recentheidseffect	Bij het nemen van beslissingen meer belang hechten aan recente gebeurtenissen of informatie.	Kan ertoe leiden dat langetermijntrends over het hoofd worden gezien en impulsieve keuzes worden gemaakt.	Breng recente gegevens in evenwicht met historische context en trends.	Houd bij beleggingsbeslissingen rekening met de prestaties op lange termijn.	Een aandeel kopen omdat het onlangs goed heeft gepresteerd.
Kadereffect	Beslissingen kunnen worden beïnvloed door de manier waarop informatie wordt gepresenteerd of ingekaderd.	Verschillende framings kunnen leiden tot verschillende percepties en keuzes.	Houd rekening met frame-effecten en overweeg verschillende perspectieven.	Bij het opstellen van overtuigende boodschappen.	Een gezondheidscampagne waarin de nadruk wordt gelegd op ‘90% vetvrije’ versus ‘10% vet’-yoghurt.
Prospect Theory	Het evalueren van potentiële resultaten op basis van waargenomen winsten en verliezen in plaats van definitieve toestanden.	Mensen evalueren potentiële uitkomsten op basis van waargenomen winsten en verliezen in plaats van op definitieve toestanden.	Gebruik objectieve gegevens en beschouw de uitkomsten in termen van algemeen nut.	Bij het ontwerpen van stimuleringsprogramma's.	Het aanbieden van verzekeringen waarbij de nadruk ligt op het voorkomen van potentiële verliezen.
Status-quo vooringenomenheid	De voorkeur voor de huidige stand van zaken en de weerstand tegen verandering.	Kan leiden tot gemiste kansen voor verbetering en innovatie.	Stimuleer regelmatige evaluatie en de bereidheid om verandering te overwegen.	Bij het beoordelen van organisatieprocessen.	Vasthouden aan een oud softwaresysteem ondanks betere alternatieven.
Groepsdenken	De neiging van een groep om beslissingen te nemen zonder kritische evaluatie vanwege een verlangen naar consensus en conformiteit.	Kan tot slechte beslissingen leiden als er geen rekening wordt gehouden met verschillende perspectieven.	Stimuleer open en afwijkende meningen binnen groepsdiscussies.	Tijdens teambesluitvormingsprocessen.	Meegaan met de beslissing van een groep om de harmonie te bewaren.
Beschikbaarheid Cascade	Een zichzelf versterkend proces waarbij een overtuiging of idee geloofwaardiger en invloedrijker wordt, simpelweg omdat het regelmatig wordt herhaald.	Kan leiden tot de verspreiding van verkeerde informatie en irrationele overtuigingen.	Moedig kritisch denken en factchecken aan in het licht van wijdverbreide beweringen.	Bij het evalueren van de geloofwaardigheid van informatie.	Een vals gerucht geloven omdat het breed gedeeld wordt op sociale media.
Verankering en aanpassing	Mensen beginnen met een eerste schatting (het anker) en passen deze vervolgens aan om tot een definitieve beslissing te komen.	Ankers kunnen het oordeel vertekenen, wat leidt tot onnauwkeurige schattingen.	Wees je bewust van de invloed van het anker en pas je daar indien nodig van aan.	Bij onderhandelingen en prijsbeslissingen.	Een duur artikel aanbieden als startpunt voor onderhandeling.
De planningsfout	De neiging om de tijd, kosten en risico’s van toekomstige acties te onderschatten en de voordelen te overschatten.	Kan leiden tot projectvertragingen, budgetoverschrijdingen en teleurstelling.	Gebruik historische gegevens en houd rekening met potentiële risico's bij het plannen van projecten.	Bij het schatten van projecttijdlijnen en budgetten.	Het onderschatten van de tijd die nodig is om een bouwproject te voltooien.
Regressie naar het gemiddelde	De neiging van extreme gebeurtenissen of metingen om in de loop van de tijd terug te keren naar een meer gemiddelde toestand.	Kan leiden tot een verkeerde interpretatie van natuurlijke fluctuaties als trends of interventies.	Erken dat extreme resultaten vaak worden gevolgd door meer typische resultaten.	Bij het analyseren van prestatiegegevens.	Ervan uitgaande dat een sportteam zal blijven winnen na een reeks overwinningen.
Cognitieve dissonantie	Het ongemak dat mensen voelen als ze tegenstrijdige overtuigingen hebben of acties ondernemen die niet stroken met hun overtuigingen.	Kan leiden tot rationalisatie en weerstand tegen veranderende overtuigingen of gedrag.	Stimuleer reflectie en openheid voor het aanpassen van overtuigingen of gedrag.	Bij het bevorderen van gedragsverandering of diversiteit van gedachten.	Roken ondanks het kennen van de gezondheidsrisico's, omdat stoppen moeilijk is.
Representativiteitsheuristiek	Het beoordelen van de waarschijnlijkheid van een gebeurtenis op basis van hoe vergelijkbaar deze is met een prototype.	Kan leiden tot stereotypering en verkeerde beoordelingen als prototypes niet representatief zijn.	Gebruik naast gelijkenis ook statistische informatie bij het vormen van oordelen.	Bij het maken van voorspellingen op basis van patronen.	Ervan uitgaande dat iemand een goede programmeur is, omdat hij of zij past in het stereotype van de ‘nerd’.
Fundamentele attributiefout	De neiging om het gedrag van anderen toe te schrijven aan hun karakter, terwijl we ons eigen gedrag toeschrijven aan externe factoren.	Kan leiden tot verkeerde inschattingen over de motivaties en intenties van anderen.	Oefen empathie en houd rekening met situationele factoren bij het beoordelen van anderen.	Bij het evalueren van de acties van individuen of groepen.	Een collega de schuld geven van een fout, terwijl je je eigen fouten toeschrijft aan druk van buitenaf.
Illusoire correlatie	Het waarnemen van een verband tussen twee variabelen terwijl er geen bestaat, of het overschatten van de kracht van een echte, maar zwakke relatie.	Kan leiden tot bijgeloof en onjuiste opvattingen over oorzaak en gevolg.	Stimuleer objectieve analyse en kritisch denken bij het evalueren van correlaties.	Bij het interpreteren van gegevens of onderzoeksresultaten.	Geloven dat een geluksbrenger de sportprestaties verbetert op basis van anekdotisch bewijs.
Het schenkingseffect	De neiging om items te overwaarderen, simpelweg omdat je ze bezit.	Kan leiden tot opgeblazen waarderingen en weerstand tegen het verkopen of ruilen van bezittingen.	Herken de vooringenomenheid en houd rekening met de objectieve waarde van items bij het nemen van beslissingen.	Bij het prijzen van persoonlijke bezittingen die te koop zijn.	Een gebruikte auto veel hoger waarderen, alleen maar omdat hij van jou is.
Hyperbolische kortingen	De neiging om onmiddellijke beloningen voorrang te geven boven grotere, uitgestelde beloningen.	Kan leiden tot impulsieve besluitvorming en het verwaarlozen van langetermijndoelen.	Implementeer strategieën zoals pre-commitment om toekomstige beloningen opvallender te maken.	Bij het stellen van spaar- of beleggingsdoelen.	Ervoor kiezen om geld uit te geven aan entertainment in plaats van te sparen voor uw pensioen.
De vloek van kennis	Ervan uitgaande dat anderen hetzelfde kennis- of begripsniveau hebben als jijzelf.	Kan leiden tot ineffectieve communicatie en problemen bij het onderwijzen of uitleggen van concepten.	Oefen empathie en pas uw communicatie aan het kennisniveau van het publiek aan.	Bij het uitleggen van complexe ideeën of concepten.	Jargon gebruiken bij het uitleggen van een technisch concept aan een niet-expert.
Escalatie van toewijding	De neiging om te blijven investeren in een beslissing of project, ondanks tekenen van mislukking.	Kan leiden tot aanhoudende, irrationele investeringen in hulpbronnen.	Stel duidelijke criteria voor succes vast en wees bereid om de verliezen te beperken als niet aan deze criteria wordt voldaan.	Bij het managen van een falend project.	Meer geld in een falend bedrijf stoppen, ondanks afnemende prestaties.
De vloek van verzonken kosten	Het onvermogen om kosten uit het verleden te negeren bij het nemen van beslissingen.	Kan leiden tot irrationele beslissingen om investeringen uit het verleden te rechtvaardigen.	Evalueer beslissingen op basis van toekomstige kosten en baten, niet op investeringen uit het verleden.	Bij de beslissing om een project voort te zetten.	Doorgaan met het bijwonen van een duur, onplezierig evenement om ‘waar voor je geld te krijgen’.
Verankeren aan initiële overtuigingen	De neiging om iemands overtuigingen of oordelen te verankeren in initiële informatie, zelfs als deze onnauwkeurig is.	Kan leiden tot koppigheid en weerstand om van gedachten te veranderen als er nieuw bewijsmateriaal wordt gepresenteerd.	Moedig een open geest aan en de bereidheid om overtuigingen aan te passen op basis van nieuwe informatie.	Wanneer u betrokken bent bij debatten of discussies.	Vasthouden aan een politieke overtuiging ondanks bewijs van het tegendeel, omdat dit uw oorspronkelijke standpunt was.
De rechtvaardige-wereldhypothese	Het geloof dat de wereld van nature eerlijk is en dat mensen krijgen wat ze verdienen.	Kan leiden tot het beschuldigen van het slachtoffer en ongevoeligheid voor de strijd van anderen.	Erken dat de wereld complex is en dat omstandigheden vaak een belangrijke rol spelen in de uitkomsten.	Bij het bespreken van kwesties op het gebied van sociale rechtvaardigheid.	Een dakloze de schuld geven van zijn of haar situatie, gebaseerd op de veronderstelling dat hij/zij iets moet hebben gedaan om dit te verdienen.
De beschikbaarheidsheuristiek	Het inschatten van de waarschijnlijkheid van een gebeurtenis op basis van het gemak waarmee deze zich uit het geheugen kan herinneren.	Kan leiden tot verkeerde inschattingen als gedenkwaardige gebeurtenissen de waarschijnlijkheden niet accuraat weergeven.	Vergelijk informatie met objectieve gegevens om de afhankelijkheid van alleen geheugen te verminderen.	Bij het beoordelen van risico's of kansen.	Het risico op haaienaanvallen overschatten nadat je er een nieuwsbericht over hebt gezien.
Het Dunning-Kruger-effect	De cognitieve bias waarbij mensen met lage vaardigheden in een taak hun vaardigheden overschatten, terwijl mensen met hoge vaardigheden hun vaardigheden onderschatten.	Kan in sommige gevallen leiden tot overmoed en incompetentie.	Moedig zelfbewustzijn en nederigheid aan bij het beoordelen van de eigen vaardigheden en kennis.	Bij het zoeken naar zelfverbetering of het geven van feedback.	Iemand met beperkte kennis over een onderwerp, die denkt een expert te zijn.
Het Zeigarnik-effect	De neiging om onvoltooide taken of onderbroken activiteiten beter te onthouden dan voltooide taken.	Kan leiden tot opdringerige gedachten en verminderde focus op huidige taken.	Gebruik taakbeheerstrategieën om de mentale belasting van onafgemaakte taken te verminderen.	Bij het organiseren van uw werk of het beheren van uw to-do-lijst.	Denk eraan om de boodschappen te kopen die u tijdens uw laatste winkeluitje bent gebleven.

Referenties:

Snel en zuinig redeneren: modellen van begrensde rationaliteit, Gerd Gigerenzer en Daniel G. Goldstein, Max Planck Institute for Psychological Research en University of Chicago, Psychological Review Copyright 1996 door de American Psychological Association, Inc. 1996, Vol. 103. Nr. 4, 650-669
Heuristische besluitvorming, Gerd Gigerenzer en Wolfgang Gaissmaier, Annu. ds. Psychol. 2011. 62:451-82
Simon, Herbert, 1983. "Over de gedrags- en rationele basis van economische theorie", Working Paper Series 115, Research Institute of Industrial Economics.
Simon, Herbert A., 1978. "Rationele besluitvorming in bedrijfsorganisaties", documenten van de Nobelprijs voor economie 1978-1, Nobelprijscomité.

Lees volgende: heuristiek, biases.

Overige bedrijfsdeskundigen middelen: